Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Może on po prostu milczeć i to na każdym etapie postępowania a rzeczą oskarżyciela jest zgromadzenie materiału dowodowego, który wykazywałby jego winę. Niejednokrotnie jest to skuteczna linia obrony, ponieważ oskarżyciel z różnych względów może mieć problem np. z udowodnieniem popełnienia czynu zabronionego lub z przypisaniem winy. Do momentu prawomocnego zakończenia postępowania karnego, oskarżonego bowiem należy uważać za osobę niewinną (domniemanie niewinności), zaś prawa do milczenia nie można traktować jako przyznania się do winy. Dla uzupełnienia warto dodać, że złożone wobec biegłego albo wobec lekarza udzielającego pomocy medycznej oświadczenia oskarżonego, dotyczące zarzucanego mu czynu, nie mogą stanowić dowodu. Natomiast stosowanie w czasie badania przez biegłego środków technicznych mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu badanej osoby (np. wariograf, tj. wykrywacz kłamstw) możliwe jest wyłącznie za jej zgodą.
Z drugiej strony oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia, może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub w ogóle odmówić składania wyjaśnień. O prawie tym należy go pouczyć. Obecny przy czynnościach dowodowych oskarżony może (lecz nie musi) składać wyjaśnienia co do każdego dowodu.
Oskarżony jest jednak obowiązany poddać się:
1) oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom niepołączonym z naruszeniem integralności ciała; wolno także w szczególności od oskarżonego pobrać odciski, fotografować go oraz okazać w celach rozpoznawczych innym osobom;
2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na jego ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, pod warunkiem że dokonywane są przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu oskarżonego, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest nieodzowne (w szczególności oskarżony jest obowiązany przy zachowaniu tych warunków poddać się pobraniu krwi, włosów lub wydzielin organizmu);
3) pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze śluzówki policzków, jeżeli jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu oskarżonego lub innych osób.
Na uwadze mieć należy, iż oskarżonego wzywa się do poddania się w/w obowiązkom. W razie odmowy oskarżonego lub osobę podejrzaną można zatrzymać i przymusowo doprowadzić, a także stosować wobec nich siłę fizyczną lub środki techniczne służące obezwładnieniu, w zakresie niezbędnym do wykonania danej czynności.
Na marginesie warto także wspomnieć, że oskarżony jest obowiązany zawiadamiać organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca swojego zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż 7 dni, w tym także z powodu pozbawienia wolności w innej sprawie, jak również o każdej zmianie danych umożliwiających kontaktowanie się, o których wie, że są znane organowi prowadzącemu postępowanie. Oskarżony jest obowiązany ponadto stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego zaś w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego można zatrzymać go i sprowadzić przymusowo. O powyższych obowiązkach należy oskarżonego uprzedzić przy pierwszym przesłuchaniu.
Pamiętać należy, że każdy oskarżony może się bronić i w tym celu skorzystać z usług obrońcy. Warto nadmienić, iż oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
Kancelaria radcy prawnego Marka Bazylkiewicza z powodzeniem reprezentuje klientów w procesach karnych. Obrona reprezentowanego przez nas klienta przede wszystkim sprowadza się do wnikliwej analizy każdej sprawy, po czym przedsiębrana jest jak najkorzystniejsza linia obrony wobec osoby oskarżonego/podejrzanego. W trakcie postępowania karnego czuwamy nad tym, aby:
- organy
prowadzące postępowanie karne nie naruszały prawa do obrony oskarżonego, w tym
prawa do korzystania z pomocy obrońcy,
- organy
prowadzące postępowanie karne badały oraz uwzględniały okoliczności
przemawiające również na korzyść oskarżonego, albowiem jest to ich ustawowym
obowiązkiem,
- oskarżony
mógł składać wyjaśnienia oraz wnioski dowodowe,
- ewentualnie,
by oskarżony mógł odmówić składania wyjaśnień jeśli uzna to za stosowne,
- niedające
się usunąć wątpliwości rozstrzygane były na korzyść oskarżonego (zasada in dubio pro reo),
- oskarżonego
uważano za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona
prawomocnym wyrokiem.